Belediyelere haciz tartışması nasıl başladı, iktidar ve CHP ne diyor?
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın altı CHP'li belediyeye yönelik haciz kararı aldığı haberleri, iktidar ile ana muhalefet partisini bir kez daha karşı karşıya getirdi.
Belediyelere yönelik haciz haberleri Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 10 Aralık'taki "SGK'ya prim borcu olan belediyeleri silkelemekte fayda var" açıklamasının ardından geldi.
Karar üzerine belediyelerin maaş ödemelerinde zorlanabileceğine işaret eden CHP'liler "Hizmetler için mutlaka kaynak yaratılır" diyor.
AK Parti kaynaklarına göre ise Erdoğan, borçların tahsili konusunda kararlı ve borcunu geciktiren tüm belediyelere haciz kararı uygulanacak.
Tartışma nasıl başladı?
Belediyelerin SGK'ya olan prim borçları ile ilgili tartışma, CHP lideri Özgür Özel'in Temmuz ayında emekliye verilen zam miktarını eleştirmesi ve en düşük emekli maaşının asgari ücret seviyesine çekilmesi çağrısının ardından başladı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ise 24 Temmuz'daki grup toplantısında, öncelikle CHP'li belediyelerin SGK'ya olan prim borçlarını ödemeleri çağrısında bulundu ve ödememeleri halinde borcu "kaynağından keseceklerini" söyledi.
Erdoğan, 10 Aralık'taki kabine toplantısının ardından ise bu kez muhalefetin "asgari ücret" önerilerini eleştirdi.
Erdoğan, muhalefet partili belediyeleri kastederek "SGK'ya olan birikmiş borçlarını ödemeye davet ediyorum. Sayın Bakan kendilerini çok daha kararlı şekilde silkelemende fayda var" ifadelerini kullandı.
Hangi belediyeler hedefte?
Bu gelişmelerin ardından Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı herhangi bir resmi açıklama yapmadı ancak 16 Aralık Pazartesi günü altı CHP'li belediyeye SGK prim borcu nedeniyle haciz gittiği bilgisi basına yansıdı.
Haciz giden belediyeler Ankara, İstanbul, İzmir, Adana ve Mersin Büyükşehir ile İstanbul'daki Şişli Belediyesi olarak duyuruldu.
Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş aynı gün 6 belediye şirketinin hesaplarına blokaj uygulandığını duyurdu.
Mersin Büyükşehir Belediye Başkanı Vahap Seçer borçlu bazı belediye şirketlerine e-haciz uygulandığını açıkladı.
Belediyelerin ne kadar borcu var?
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı daha önce en borçlu belediyeleri açıklamıştı.
Buna göre;
Ankara Büyükşehir Belediyesi'ne bağlı şirketlerin 5,7 milyar TL
İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin 5,3 milyar TL
İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin 3,3 milyar TL
Adana Büyükşehir Belediyesi'nin 3 milyar TL
Mersin Büyükşehir Belediyesi'nin 1 milyar TL
Şişli Belediyesi'nin 1,8 milyar TL borcu bulunuyor.
AK Parti belediyeleri de etkilenecek mi?
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan daha önce yaptığı açıklamada, Türkiye genelinde belediyelerin SGK'ya olan toplam prim borcunun 96 milyar lira olduğunu, bu borçların yüzde 67,7'sinin ise CHP'li belediyelere ait olduğunu ifade etmişti.
BBC Türkçe'ye konuşan iktidar partisi kaynaklarının verdiği bilgiye göre Cumhurbaşkanı Erdoğan, başta CHP'li yönetimler olmak üzere belediyelerden SGK prim borçlarının tahsili konusunda kararlı ve bu konuda geri adım atılmayacak.
İktidar partisi kurmayları, bakanlığın uyarı yazısına karşın, borcunu ödemeyen AK Parti'li belediyeler dahil, tüm belediyelere de haciz uygulamasının yapılacağını savunuyorlar.
Ancak şimdiye kadar AK Parti'li hiçbir belediyeden haciz açıklaması gelmedi.
Erdoğan'ın yakın kurmaylarıyla yaptığı değerlendirmede de özellikle CHP'li belediyelerle ilgili geri adım atılmayacağı mesajı verdiği ifade ediliyor.
AK Parti kurmayları, haciz işlemine CHP'li belediyelerden başlanmasını en borçlu belediyeler olduklarını söyleyerek açıklıyor.
Ayrıca bakanlığın daha önce borçlarını ödemeleri yönündeki yazılarına karşın, bu belediyelerin hala borçlarını ödemediklerini vurguluyorlar.
AK Parti Elazığ Milletvekili Ejder Açıkkapı da Meclis'te yaptığı açıklamada, bakanlığın "anlaşma yoluna giden belediyelerle ilgili zaten olumlu yaklaşım gösterdiğini" savunarak, bakanlığın bu yaklaşımına olumlu karşılık vermeyen hangi partili belediye olursa olsun benzer işlemin uygulanacağını ifade etti.
CHP'de hangi senaryolar konuşuluyor?
CHP kurmayları geçmişte de haciz uygulamaları yapıldığını ancak bunların aşıldığına dikkat çekiyorlar.
2019 seçimleri sonrasında CHP'li Adana Büyükşehir Belediyesi'ne haciz uygulandığını, hatta o dönem başkan Zeydan Karalar'ın makam odasındaki eşyalara el konulduğunu anımsatan CHP kurmayları, iktidarın belediyelere dönük baskılarının devamının gelebileceği görüşünde.
CHP'li belediyelerin "personel maaşlarını ödeyemez, hizmet veremez hale getirilmek istendiğini" savunan CHP kurmayları, belediyelerin özellikle kreş ve diğer sosyal yardımları nedeniyle halktaki beğeni oranının, partinin oy oranından yüksek olduğuna işaret ediyorlar.
Belediyelerin personel maaşı ödemekte zorlanabileceğini, ancak bunların aşılabileceğini dile getiren bazı parti kurmayları, "Belediyelerin kaynak yaratma kapasitesini küçümsememek lazım. Belediye başkanı, bir adam asamaz, bir de para basamaz. Hizmetler için mutlaka kaynak yaratılır" görüşünü dile getiriyorlar.
Kreş tartışmasında iktidar ve CHP ne diyor? Belediyeler hangi ihtiyacı karşılıyor?
Belediyeler ne kadar borç devraldı?
CHP kurmayları SGK'nın 3 trilyon TL civarındaki bütçesinin içinde belediye borçlarının yüzde 2,7'lik bir oran tuttuğunu savunuyor.
CHP'liler, partili belediyelerin borçlarının büyük bölümünün AK Parti'li belediye başkanlarından devralındığını söylüyor.
CHP Gaziantep Milletvekili Hasan Öztürkmen, Hazine'ye en borçlu belediyelerin AK Parti'liler tarafından yönetilen belediyeler olduğunu savunarak, devralınan borçları Meclis'te düzenlediği basın toplantısıyla açıkladı.
Sayıştay raporlarına dikkat çeken Öztürkmen, AK Parti'li Kocaeli Büyükşehir Belediyesi'nin 2.1 milyar TL, Samsun'un 1 milyar 64 milyon TL borcu olduğunu söyledi.
Öztürkmen, CHP'li belediyelerin AK Parti'den devraldığı borç miktarlarını ise şöyle açıkladı:
Ankara Büyükşehir Belediyesi, 1.5 milyar TL
Adana Büyükşehir Belediyesi, 769 milyon TL
Bursa Büyükşehir Belediyesi, 597 milyon TL
Antalya Büyükşehir, 568 milyon TL
Zonguldak Belediyesi, 332 milyon TL
Sivas 274 milyon TL
Denizli 75 milyon TL
Sakarya 49 milyon lira TL